کاربرد کود مس در گیاهان

مس یکی از هشت عنصر ریز مغذی ضروری گیاه است، برای بسیاری از فعالیت های آنزیمی در گیاهان و برای تولید کلروفیل و بذر مورد نیاز است. کمبود مس می تواند منجر به افزایش حساسیت به بیماری هایی مانند ارگوت شود، در نتیجه  کاهش قابل توجه عملکرد در دانه های ریز غلات را باعث می شود. کمبود مس معمولا می تواند در خاک های شنی و مواد آلی بالا رخ دهد.کمبود مس در غلاتی مانند گندم، جو و یولاف زمانی که در خاک‌هایی با کمبود مس رشد می‌کنند، بیشتر رخ می‌دهد. برخی از سبزیجات مانند پیاز، کاهو و هویج به کمبود مس حساس هستند.

عوامل موثر بر عکس العمل گیاهان به کمبود مس

مقدار مس موجود برای گیاهان در بین خاک ها بسیار متفاوت است. مس در خاک رسی به عنوان کاتیون و در ارتباط با مواد آلی نگهداری می شود. عوامل موثر بر عکس العمل گیاهان به کمبود مس عبارت است از :

مواد آلی:

کمبود مس اغلب در خاک هایی با غلظت بالای مواد آلی رخ می دهد.

بافت خاک:

خاک های با بافت شنی نسبت به خاک های لومی و رسی ممکن است کمبود مس بیشتری داشته باشند.

pH خاک:

خاک هایی که حاوی مقادیر بیشتری اکسید و کربنات هستند، مس کمتری دارند. زمانی که محصولات حساس به مس رشد می کنند، خاک هایی با PH 7.5 یا بیشتر باید کنترل شوند.

بیشتر بخوانید : کوددهی درختان میوه در پاییز

علائم کمبود مس در گیاهان

علائم کمبود مس در محصولات کشاورزی متفاوت است. مس در گیاهان نسبتاً بی حرکت است و علائم کمبود آن ابتدا در بافت های جوان تر گیاه ظاهر می شود.زمانی که دانه های کوچک در خاک های آلی رشد می کنند، کمبود مس ظاهر می شود. علائم آن  به صورت رنگ سبز روشن تا زرد در دانه  یا بذر کوچک ظاهر می شود. نوک برگ ها پیچ می شود. اگر کمبود مس شدید باشد، رشد متوقف می شود و گیاهان پس از رسیدن به مرحله رشد و پنجه زنی  می میرند. در ذرت، کمبود ابتدا علائم کمبود  روی برگ‌های جدید ظاهر می‌شود و روی برگها  رنگ سبز مایل به آبی ایجاد می‌شود. برگ های جدید به صورت مارپیچ رشد می کنند. نکروز ممکن است در نوک برگ ها و لبه های قدیمی تر رخ دهد.

روشهای تشخیص کمبود مس در گیاهان

آزمایش خاک:

آزمایش خاک برای تشخیص کمبود مس روی خاک های آلی،  نیاز به مس در برنامه کوددهی را مشخص می کند.

آزمایش بافت گیاهی:

کمبود مس را می توان با استفاده از تجزیه و تحلیل بافت گیاه مشخص کرد

نحوه مصرف کود مس در گیاهان

سولفات مس به دلیل قیمت پایین در مقایسه با منابع کلات، برای مصرف در گیاهان ارجحیت دارد. بهتر است کودهای مس را خاک قبل از کاشت بذر در خاک استفاده کنید.  این کودها را می توان  همراه با کودهای نیتروژن، فسفر و پتاسیم روی سطح خاک  پخش کرد. اگر کود محلول در آب باشد و اندازه ذرات کود کوچک باشد، کارایی مصرف مس بهبود می یابد. یک بار مصرف مس می تواند سال ها در خاک  دوام داشته باشد.

مسمومیت کود مس در کشاورزی

در زمان استفاده از کود مس مراقب باشید، چون در صورت استفاده مکرر در گیاهان مسمومیت ایجاد می شود. سمیت مس می تواند برای مدت طولانی ادامه داشته باشد و به دلیل حلالیت کم مس در آب، اصلاح آن دشوار است. غلظت سمی مس در خاک بر جوانه زنی بذر، رشد سیستم ریشه و قدرت گیاه تأثیر می گذارد. بهتر است  بر مزارعی را که به طور معمول کودهای مسی و کودهای دامی دریافت می کنند، نظارت بیشتری داشته باشید.

انواع کودهای مس در کشاورزی

• اکسی سولفات مس
• قارچ کش مس
• اکسید مس
• کلات مس
• سولفات مس

اکسی سولفات به ترکیبی با یک آنیون سولفات و یک اکسید اشاره دارد. این نوع کود معمولاً به صورت دانه ای عرضه می شود،گرانول ها معمولاً کروی هستند .اکسی سولفات مس هم به صورت کود خشک استفاده شود و هم به طور مستقیم به خاک اضافه می شود. کود اکسی سولفات مس سطح خلوص بالایی دارد. تنها ایراد آن محلول نبودن آن است. علاوه بر این، هنگام استفاده از کود اکسی سولفات مس به خاک، خاک باید خشک باشد.

قارچ کش مس

قارچ کش مس به صورت  مایع است که کشاورزان و باغداران برای کنترل بیماری های قارچی در گیاهان خود از آن استفاده می کنند. این بیماری‌ها می‌توانند دامنه‌ای از زنگ زدگی  تا پیچ خوردگی برگ هلو، لکه‌های سیاه، سفیدک پوستی، سفیدک پودری و کپک را در بر بگیرند.اکثر محصولات قارچ کش مس روی طیف وسیعی از گیاهان و محصولات زراعی مانند چمن، گیاهان زینتی، گیاهان دارویی، گیاهان آجیل، درختان میوه، گل رز و درختان سبزی قابل استفاده هستند. قارچ کش مسی به دلیل ترکیبی که دارد، عمدتاً نامحلول است. ذراتی را آزاد می کند که بسیار ریز هستند و در کل گیاه یا محصول آسیب دیده پخش می شوند.

اکسید مس

هنگامی که اکسیژن و مس ترکیب می شوند، ترکیبی به وجود می آید که اکسید مس است.اکسید مس یک ترکیب نامحلول است ، می توان آن را مستقیماً به یک محصول یا خاک گیاه اضافه کرد. هنگامی که به عنوان کود استفاده می شود، اکسید مس به صورت ذرات بسیار ریز در دسترس است و در ریشه بیشتر جذب می شود.

کلات مس

کلات مس یکی دیگر از کودهای مبتنی بر مس است. کلات به مواد معدنی کلات شده مانند مس اطلاق می شود، این ترکیب می توان به تنهایی مورد استفاده قرار داد .یکی از معایب استفاده از کود کلات مس هزینه بالای آن است.

سولفات مس

سولفات مس به عنوان یک نوع ترکیب معدنی شامل مس و گوگرد در پایه خود می باشد.این محصول از اسیدهای معدنی گرفته تا نمک ها، مواد شوینده، مواد منفجره، رنگ ها، رنگدانه ها و کودها یافت می شود.

بیشتر بخوانید : مقابله با تنش گرمایی درختان

فواید کود مس در کشاورزی

خطرات کمبود مواد مغذی را کاهش می دهد

محصول یا باغی که از کود مس تغذیه می‌کند، محصولی است که حداقل ریزمغذی و احتمالاً سایر ریزمغذی ها را نیز دریافت می کند. کمبود مس در خاک، می تواند بر سلامت و ظاهر آن تأثیر بگذارد

متابولیسم پروتئین و کربوهیدرات را مدیریت می کند

در گیاهان متابولیسم پروتئین را کودهای مس مدیریت می کنند. به پروتئین ها اجازه می دهند تا از طریق فرآیندی به نام آنابولیسم به اسیدهای آمینه سنتز شوند.مس می تواند سنتز پروتئین را به طور معمول حفظ کند، و این در مورد سنتز کربوهیدرات نیز صادق است. گیاهان هنگام فتوسنتز کربوهیدرات دریافت می کنند. کربوهیدرات ها از آب و دی اکسید کربن آزاد می شوند  و باعث ذخیره انرژی داخلی می شود.

فرآیندهای گیاهی را تقویت می کند

سایر فرآیندهای روزمره که گیاهان و محصولات زراعی تحت آن قرار می گیرند نیز بدون مس در خاک امکان پذیر نخواهد بود. یکی از این فرآیندها تنفس است که به گیاه اجازه می دهد دی اکسید کربن آزاد کند.با انجام این کار، آدنوزین تری فسفات یا ATP تولید می شود. در طول فتوسنتز نیز همین اتفاق می افتد. ATP یک مولکول حیاتی است که انرژی را در سلول ها حفظ می کند.

به کلروفیل کمک می کند

نقش مس در تولید کلروفیل و ایجاد رنگ سبز توسط رنگدانه ها  وجود دارد.

سخن پایانی

کودهای نانو و ارگانیک مس برای گیاهان بسیار مفید هستند، چون سریع الجذب هستند و به راحتی در گیاهان استفاده می شوند.