گیاهان قابل کشت در مناطق کویری

گیاهان قابل کشت در مناطق کویری

مناطق کویری حدود یک سوم سطح زمین را پوشانده اند، بارش کم یا بدون بارندگی، خاک ضعیف و شنی، دمای بالا ، بادهای شدید، پتانسیل حوضه آبریز محدود و اتکای تقریباً کامل به آب های زیرزمینی اغلب موجب تبدیل شدن این مناطق به منابع غیرقابل تجدید شونده  شده است. کشاورزی در مناطق خشک که آب کمیاب است دشوار است زیرا کشاورزی به آبیاری و منابع آب متکی است. از سوی دیگر کشاورزی بیابانی هزاران سال است که توسط انسان انجام می شده است.

گیاهان چگونه در مناطق کویری رشد می کنند:

بسیاری از گیاهانی که در مناطق کویری رشد می کنند مجبورند سال ها بدون آب زنده بمانند، زیرا بارندگی در این مناطق  بسیار پراکنده است. برخی از گیاهان دارای ریشه های بسیار بلندی هستند که برای یافتن آب مسافت طولانی  را داخل خاک طی می کنند. به این ریشه‌ها «ریشه‌های شیری» می‌گویند. اما گیاهانی مانند ساکولنت روش‌های هوشمندانه‌ای برای ذخیره آب در برگ‌ها یا ساقه‌های خود ایجاد  می‌کنند تا بتوانند آب را به مدت زمان بیشتری در خود ذخیره کنند.گیاهان بیابانی با تعرق  از طریق برگهای خود باعث  کاهش اتلاف آب می شوند.

تاثیر رنگ برگ گیاهان کویری در کاهش اتلاف آب

رنگ برگ گیاهان  مناطق کویری  در میزان انعکاس نور خورشید کمک می کنند. گیاهان با برگ های نقره ای مانند گیاهان تپه ای گرمای کمتری را نسبت به گیاهان با برگ های تیره تر جذب می کنند. برخی  گیاهان دارای کرک های کوچکی بر روی برگ های خود هستند که  از هدر رفت  بیشتر آب جلوگیری می شود.

بیشتر بخوانید : ویژگی های خاک های قلیایی گیاهان

نحوه انتخاب محصولات زراعی در مناطق کویری 

مهم است که محصولی را انتخاب کنید که متناسب با آب و هوای کویر و بیابانی  باشد. اگر درارتفاعات زیاد زندگی می کنید، محصولاتی را برای کاشت انتخاب کنید که کمتر از 70 روز به رسیدگی کامل می رسند. در ارتفاعات پایین، کشت محصولاتی مناسب است  که با روزهای گرم تابستان سازگاری دارند. گیاهان گرما دوست به دلیل تحمل دمای بالا (دمای روز بیش از 26 درجه سانتی گراد  و دمای شب بالای 12  درجه سانتی گراد ) بهترین عملکرد را برای مناطق کویری دارند. در مناطق کویری در  فصل بهار و پاییز، گیاهان باید با دمای زیاد سازگار شوند و فصل تولید کوتاهی داشته باشند.

ویژگیهای گیاهان مناسب مناطق کویری 

گیاهان کویری  دارای ویژگی های منحصر به فردی هستند که امکان بقای آنها را در شرایط سخت فراهم می کند. ساکولنس  در گیاهان کویری  بسیار مهم است زیرا آب را  برای مدت  زمان طولانی ذخیره می کنند. همچنین به علت تحمل به خشکی این گیاهان، آنها می توانند در برابر خشکی طولانی مدت بدون پژمردگی یا تلف شدن مقاومت کنند.

سازگاری گیاهان مناطق کویری با شرایط خشکسالی

گیاهان مناطق کویری  سازگاری های خاصی  برای زنده ماندن در شرایط خشکسالی را دارند.  به عنوان مثال، کاکتوس ها و ساکولنت ها دارای پوشش های مومی و کاهش سطح برگ هستند که از دست دادن آب از طریق تعرق را کاهش می دهد. همچنین  گیاهان کویری دارای سیستم های ریشه ای گسترده ای هستند که برای دریافت رطوبت در عمق خاک فرو می روند.

برخی از انواع گیاهان مناطق کویری

در مناطق کویری گیاهان  منحصربه‌فردی  وجود دارند  که شامل ساکولنت‌ها، کاکتوس‌ها، درختچه‌ها و علف‌ها  و گل‌های وحشی هستند.  ساکولنت‌ها از گیاهان کویری خاصی هستند که با برگ‌ها یا ساقه‌های درشت خود آب را ذخیره می کنند.  ریشه های این گیاهان گستردگی زیادی دارند، به طوریکه با اندازه زیاد خود در بالای سطح زمین گسترده می شوند. بدین ترتیب طول عمر طولانی را در شرایط خشکی دارند و در دمای بالا و کم بارش بقا خود را حفظ می کند.

1-ساکولنت ها

ساکولنت ها از مهمترین گیاهان کویری هستند که عمر طولانی تر دارند. توانایی آنها در ذخیره آب و انعطاف پذیری آنها در زیر نور کامل  بقای آنها را  تضمین می کند. علاوه بر این  برگ های ضخیم و گوشتی ساکولنت ها  به عنوان مخزنی برای هیدراتاسیون دیگر موجودات شناخته شده است. بر خلاف سایر انواع پوشش گیاهی، این گیاهان در زیر آفتاب داغ پژمرده نمی شوند، بلکه در عوض با استفاده از آب ذخیره شده در طول خشکسالی یا دماهای شدید، شکوفاتر  می شوند.

بیشتر بخوانید : ترکیب کود اسید آمینه و جلبک دریایی

2- کاکتوس ها

کاکتوس‌ها در سخت‌ترین آب‌وهوای کویری  رشد می‌کنند، دماهای شدید و حداقل دسترسی به آب را با ذخیره رطوبت کافی  در ساقه‌های گوشتی خود تحمل می‌کنند.سازگاری خاص آنها به طور قابل توجهی کاکتوس ها را  از سایر گیاهان بیابانی متمایز می کند.کاکتوس‌ها در اشکال و اندازه های مختلف، از بلند و ستون مانند تا شکل های گرد یا منشعب وجود دارند.  این گزروفیت های مقاوم گل های زیبایی  تولید می کنند که منظره بیابانی با رنگ های قرمز، زرد و صورتی رنگ ایجاد می کنند  و آنها را به جاذبه های گردشگری جذاب تبدیل می کند.

3- درختچه ها و بوته ها 

درختچه ها  و بوته ها  در محیط‌های بیابانی به دلیل سیستم ریشه‌ای عمیق خود متمایز هستند.  ریشه های آنها به اعماق پایین تر زمین نفوذ می کنند و به آبی که عمیقاً در خاک خشک مدفون شده، دسترسی پیدا می‌کنند. انواعی مانند کرئوزوت بوش، کهور و برس سیاه می توانند به راحتی گرمای زیاد و کم  آب را تحمل کنند.گونه‌های چمن مانند علف سوزنی نیز در این شرایط رشد می‌کنند و در عین حال پوشش ضروری زمین را فراهم می‌کنند که از فرسایش خاک سطحی توسط بادها جلوگیری می‌کند. این درختچه ها و علف ها در  حفظ تعادل اکوسیستم های کویری تثبیت خاک و حفظ تنوع زیستی موثر هستند  و آنها را به اجزای ارزشمند بیابان ها تبدیل کرده است.

4- گل های وحشی

مناظر کویری و بیابانی  با ورود گل‌های وحشی مانند کاکتوس،  گلابی خاردار و درخت جاشوا منظره خاصی دارد.  این گل‌های وحشی بیابانی در دمای بالا، رطوبت کم و بارش کم که نمونه‌ای از آب و هوای فوق‌العاده خشک است، زنده می‌مانند و رشد  می کنند .

گل‌های زیبا و رنگارنگ کاکتوس‌های، گلابی خاردار چشم انداز خیره‌کننده‌ای را با محیط خاردار خود در کویر ایجاد می‌کنند و در عین حال نیز  رطوبت را در برگ‌های شاداب خود ذخیره می‌کنند. درخت جاشوا نیز دارای  خوشه‌های سبز قوی در برابر منابع کم آب در بیابان ها هستند. بنابراین این درختان  در برابر شرایط خشکسالی تسلیم ناپذیر می باشند.